17-02-2020

Vaak wordt ons gevraagd om een wijn met hout. Hiermee bedoelen ze dan vaak dat ze zoeken naar een wijn die gerijpt en/of vergist is op houten vaten. Dit is een vraag die nogal wat wedervragen oproept. Er is immers een groot verschil tussen het ene hout en het andere.

In de eerste plaats wordt er bij wijn meestal gebruik gemaakt van eikenhout. Dit hout kan uit verschillende gebieden en landen komen. De meest gebruikte soorten komen uit Frankrijk en de Verenigde Staten. Er zijn grote verschillen tussen hout uit beide landen en zelfs binnen Frankrijk alleen. Grofweg kunnen we stellen dan het eikenhout uit Amerika een grovere houtstructuur heeft dan de Franse. Het gevolg hiervan is dat het Amerikaanse hout meer geur en smaakstoffen afgeeft aan de wijn. Het Franse eiken daarentegen is compacter van structuur en geeft zijn geur en smaak langzamer af en is verfijnder. Het Franse eiken is niet per definitie beter dan het Amerikaanse eiken. Vaak worden de twee soorten ook gecombineerd waarbij een deel op Frans en een deel van de wijn op Amerikaans eiken rijpt en dat de wijnen uit de verschillende vaten nadien worden geblend.

Daarnaast is het van belang om te weten hoe groot de vaten zijn, waarin de wijn zijn rijping heeft ondergaan. Een vat met een inhoud van 225 liter heeft meer invloed op de wijn dan een vat van 10.000 liter. De verhouding wijn-hout is in het eerste geval kleiner en heeft zo ook meer invloed op de smaak. Tevens is het van belang of het gebruikte hout nieuw is. Een eiken houten vat geeft gedurende ongeveer drie  jaar zijn geur en smaak af, daarna voegt het eiken vat eigenlijk nauwelijks meer iets toe. Ook worden de vaten meestal getoast, dit gebeurt tijdens het maken van de vaten. De houten duigen worden in de vorm van de ton naast elkaar gezet en daarna over een houtvuurtje  geplaatst. De  ton wordt op deze manier aan de binnenzijde getoast (gebrand). Dit toasten kan korter of  langer gedaan worden. Ook de mate van toasten heeft een behoorlijke invloed op de wijn die in dit vat wordt gerijpt. Zie dit zoals je een stuk vlees op de bbq kort of langer kunt grillen. Als je het vlees langer grilt komt er een sterkere smaak in het vlees. Bij wijn gaat dit net zo. Kortom, allemaal vragen die van belang zijn als het gaat om de invloed van hout op wijn.

Tegenwoordig is er een trend dat de wijnen met ‘chips’ worden verrijkt. Dit gebeurt door een grote theezak met houtsnippers, de chips, in een stalen vat met wijn te doen en op deze manier de hout geur  aan de wijn te geven. Dit heeft alleen effect op de geur en niet op de smaak omdat de duur van het contact met het ‘hout’ te kort is geweest. Reden voor deze technieken is dat eiken houten vaten erg kostbaar zijn. Een goed vat kost al gauw zeshonderd euro! Een wijn van vier of vijf euro zal dus nooit volledig op echte nieuwe eiken vaten hebben kunnen rijpen. De invloed van een goed nieuw eiken vat op een wijn is dat deze door de rijping zachter, iets fluweliger, wordt en een lichte kruidigheid (met vaak iets laurier en  cederhout) meekrijgt.

WAT DOET HOUT MET DE SMAAK VAN WIJN?

Over het algemeen kan gesteld worden dat houten vaten worden gebruikt om de wijn meer kracht en houdbaarheid te geven, maar ook om de tannines van de wijn af te zwakken. Hout ademt en daardoor kan er zuurstof bij de wijn komen. Deze oxidatie zorgt voor een soepelere wijn.

Naast de geur en smaak van hout, kan opvoeding op hout ook zorgen voor koffiearoma’s. Dit voegt een extra dimensie toe aan de wijn. Ook de soort van het hout heeft veel invloed op de smaakt. Zo geeft Amerikaans eikenhout veel vanille smaak af en geeft de wijn een krachtig aroma. Frans eikenhout is hier gematigder in en geeft over het algemeen meer kruidigheid aan de wijn.

Dit geeft maar weer eens aan dat als u op een wijnetiket leest dat de wijn is gerijpt op eikenhouten vaten, dit niet altijd heel veel hoeft te betekenen. Laat u dus goed adviseren als u op zoek bent naar een wijn met een echte goede rijping op Franse of Amerikaanse vaten.